Bu dersimizde Haritalarda Ölçek, gerçek uzunluk, harita uzunluğu hesaplamayı pratik bir şekilde formülsüz denklem kurarak nasıl yapabiliriz bunu anlatmaya çalıştım. Anlaşılması zor bir konu olduğu için sizler için bir video ders hazırladım. Umarım sizler için yararlı olur. Zorlandığınız konuları yorum kısmında belirtirseniz o konular ile ilgili video hazırlamayı düşünüyorum.
ÖLÇEK NEDİR?
Haritalardaki küçültme oranına ölçek denir. Ölçek ikiye ayrılır;
A- KESİR ÖLÇEK: Küçültme oranının kesirli sayılarla ifade edildiği ölçektir.
1/1.000.000 kesir ölçek demek 1 cm harita uzunluğu gerçekte 1.000.000 cm uzunluğa sahip demektir. Bu durumda bu haritada 1cm harita uzunluğu gerçekte 10 km gerçek uzaklığa eşit demektir. (1.000.000 cm ‘yi km ‘ye çevirdiğimizde beş sıfır sileriz.)
B-ÇİZGİ ÖLÇEK: Küçültme oranın eşit şekilde bölünmüş çizgi ile gösterilmesidir.
Bu çizik ölçekte çentikler arası eşit olduğu için her çentik arası 1 cm ‘dir.
Yani 1cm harita uzunluğu gerçekte 20 km ‘dir.
HARİTALARDA GERÇEK UZUNLUK HESAPLAMA
Soru:
1 / 500.000 ölçekli bir haritada 5 cm olarak gösterilen iki merkez arasındaki gerçek uzaklık kaç km ‘dir?
Çözüm:
- 1/ 500.000 ölçek demek, bu haritada 1cm ile gösterilen uzaklığın gerçekte 500.000 cm olması demektir.
- 1cm = 500.000 cm
- 1cm = 500.000 km
HARİTA UZUNLUĞU HESAPLAMA
Soru:
İki kent arası uzaklık 600 km ‘dir. 1 / 3.000.000 ölçekli bir haritada bu iki kent arasındaki uzaklık kaç cm olarak gösterilir?
Çözüm:
- 1/ 3.000.000 ölçek demek, bu haritada 1cm ile gösterilen uzaklığın gerçekte 3.000.000 cm olması demektir.
- 1cm = 3.000.000 cm
- 1cm = 3000.000 km
600×1 / 30 = 20 cm yani 1 cm harita uzunluğu 30 km ise, 600km harita uzunluğu 20 cm sonucunu buluyoruz.
ÖLÇEK HESAPLAMA
Soru:
Bir haritada iki şehir arası 36 cm olarak gösterilmektedir. Bu iki merkezin arası gerçekte 900 km olarak gösterildiğine göre haritanın ölçeği nedir?
Çözüm:
- Kesir ölçek 1 cm harita uzunluğu gerçekte kaç cm ‘ye eşit demektir. Buradan yola çıkacak olursak.
900×1 / 36 = 25 km yani 36 cm harita uzunluğu 900 km ise, 1cm harita uzunluğu 25 km sonucunu buluyoruz. Bulduğumuz değer km ‘dir. Ölçeği bulurken cm ‘ye çevirmemiz gerektiği için beş tane sıfır ekleriz. 25 km’ye beş sıfır eklediğimizde 2.500.000 cm buluruz. Yani sonuç 1 / 2.500.000 olur.
