Dünyadaki Önemli Boğaz ve Kanallar

Arkadaşlar Dünya’daki önemli boğazlar ve kanallar YGS yada LYS’de her yıl düzenli olarak sorulan konulardan biridir. Bu önemli boğaz ve kanalların aklınızda kalması için bir video hazırladım umarım yararlı olacaktır.

Süveyş Kanalı

• Sina Yarımadası’nın batısında yer alan kanal, Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlamaktadır.
• Uzunluğu 163 km olan kanalın en dar yerindeki genişliği 300 metredir.
• 17 Kasım 1869’da İngiltere tarafından açılan bu su yolu, Avrupa ile Güneydoğu Asya arasındaki ulaşımı kısaltmıştır.
• Bu kanaldan önce Avrupa’dan Güneydoğu Asya’ya giden gemiler, Afrika Kıt’ası’nın batısını boydan boya dolaşarak Ümit Burnu’ndan Hint Okyanusu’na geçmekteydiler.
• Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla Batı Avrupa ülkeleri Cebelitarık Boğazı’nı geçerek: Güney Avrupa ülkeleri ise doğrudan Akdeniz üzerinden kanalı kullanarak Kızıldeniz’e ve Hint Okyanusuna ulaşmaktadırlar.
• Bu kanal Batı Avrupa ile Hint Okyanusu arasındaki yolu binlerce kilometre kısaltmıştır.

Panama Kanalı

• Orta Amerika’da 1915 yılında işletmeye açılan kanal, Atlas Okyanusu’nu Büyük Okyanus’a bağlamaktadır.
• Mühendislik harikası olarak tanımlanan kanal, birbirine bağlı havuz sistemlerinden oluşmaktadır.
• Atlas Okyanusu’ndan Büyük Okyanus’a geçecek olan gemiler, seviyesi yükselebilen havuzları kullanarak Gotın Gölü’ne ulaşmaktadır.
• Deniz seviyesine göre 28 metre yükseklikte bulunan bu gölü geçtikten sonra, yine aynı sistemle çalışan havuzlarda deniz seviyesine inilmekte ve Büyük Okyanus’a ulaşılmaktadır.
• Panama Kanalı sayesinde Amerika’nın doğusu ile batısı arasındaki ulaşım çok kısalmıştır.
• Örneğin, New Yorktan San Francisco’ya giden bir gemi, bu kanal açılmadan önce 22.500 km yol almak zorunda iken kanal sayesinde 9500 km yol gitmektedir.
• Bu kanal aynı zamanda Avrupa ve Afrika kıtaları ile Batı Amerika arasındaki ulaşımı da kısaltmıştır.

Korint Kanalı

• Ege Denizi’ni Adriyatik Denizi’ne bağlayan bu kanal 1893’te tamamlanmıştır.
• Uzunluğu 6,3 km olan kanal, orta boy ve küçük gemilerin geçmesine elverişlidir.
• Bu kanal sayesinde gemiler, 900 km’lik Mora Yarımadası’nın çevresini dolaşmak zorunda  değildir.

Dover Boğazı

• Manş Denizi’nin en dar yerini oluşturan bu boğaz 32 km genişliğindedir.
• İngiltere’nin Dover şehri ile Fransa’nın Calais şehri arasında yer alan Dover Boğazı, Batı Avrupa açısından
  önemli bir boğazdır.
• Kuzey Denizi ile Manş Denizi’ni birbirine bağlayan Dover Boğazı, çok işlek olan deniz yollarındandır.

Malaka Boğazı

• Malezya ve Endonezya (Endonezya) arasında yer alır.
• Büyük Okyanus ile Hint Okyanusu arasındaki en işle boğazdır.
• Dünyada meşhur Somalili korsanların silahlı soygun  ve gemi baskını yaptığı noktalardan birisidir.

Kiel Kanalı

• Almanya’da bulunan Kiel kanalı baltık denizini Kuzey Denizine bağlar

Ümit Burnu

• 1488 yılında Kral II. Joao tarafından görevlendirilen Portekizli kaşif Bartolomeu Dias tarafından bulunmuştur.
• Kral tarafından görevlendirilme sebebi ipek ve baharat yolunun yerine geçebilecek doğuya ve oradaki baharatlara ulaşılabilecek bir deniz yolu bulabilmekti.

Macellan Boğazı

• Güney Amerika’nın güney kıyısında bulunur.
• Panama kanalı açılmadan çok önemli olan bu boğaz,  Panama kanalının açılması ile önemini yitirmiştir.

Cebeli Tarık Boğazı

• İspanya ile Fas arasında bulunan Cebeli Tarık boğazı, Güney Afrika’daki Ümit Burnunun keşfedilmesi ile önemini kaybetmişti fakat Süveyş Kanalının açılması ile önemini tekrar kazanmıştır.
• Afrika ile Avrupa’yı birbirinden ayırır.
• Atlas Okyanusunu Akdeniz’e bağlar.

Badül Mendep Boğazı

• Süveyş kanalının açılması ile önemi artmıştır.
• Kızıl denizi Hint Okyanusu’na bağlar

Hürmüz Boğazı

• Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Sudan, Yemen , İran gibi petrol zengini ülkelerin petrol ihracatı için kullandıkları boğazıdır.
• Basra körfezini İran’a bağlar.
• Bu boğaz tek yönlüdür ve alternatifi olmayan bir boğazdır.

İstanbul ve Çanakkale Boğazı

• İstanbul ve Çanakkale boğazları dünyadaki en işlek boğazlardan dır.
• İstanbul boğazı Panama kanalının 4 katı, Süveyş kanalının ise 3 katından daha fazla trafiğe sahiptir.
• Nükleer atık taşıyan gemiler ve petrol tankerleri boğazdan geçerken güvenliği tehlikeye sokmaktadır.
• Karadeniz’in tek çıkış noktasıdır. Bu yüzden Karadeniz’e kıyısı olan Gürcistan, Rusya, Ukrayna, Romanya ve Bulgaristan sıklıkla bu boğazları kullanmak zorundadır.

DİKKAT

Boğazlar doğal sistemlerin bir oluşumu, Kanallar ise beşeri sistemlerin bir üründür. Yani boğaz doğal, kanal ise yapaydır.