Türkiye Nüfusunun Genel Özellikleri

Bu dersimizde Türkiye nüfusunun genel özelliklerini inceleyeceğiz.

Türkiye’de;

• Genç Nüfus miktarı fazladır ancak eskiye göre genç nüfus oranında azalmaktadır. Yine de gelişmiş ülkelere göre genç nüfus oranı yüksektir.
• Yaşlı nüfus oranı sağlık hizmetlerinin gelişmesi ve ortalama yaşam süresinin uzaması nedeniyle artmaktadır.
• Ortanca yaş süresi giderek artmaktadır. ( 2015 TUİK )
  • Ülkemizde 2014 yılında 30,7 olan ortanca yaş, 2015 yılında önceki yıla göre artış göstererek 31 oldu.
  • Ortanca yaş erkeklerde 30,4 iken, kadınlarda 31,6 olarak gerçekleşti.
  • Ortanca yaşın en yüksek olduğu iller sırasıyla Sinop (39,3), Balıkesir (38,8) ve Kastamonu (38,3)

En düşük olduğu iller ise sırasıyla Şanlıurfa (19,3), Şırnak (19,5) ve Ağrı (20,3)’dır

Ortanca Yaş Nedir ?

Türkiye’nin Nüfus Piramidinin Yorumlanması (2015 TÜİK)

• 0-4 Yaş 5-9 yaş grubundan biraz daha fazladır bu son dönemde nüfus artış hızımızın arttığını gösterir.
• Piramidin tepe kısmındaki büyüme yaşlı nüfus oranının arttığını gösterir
• Tepe kısmındaki yaş değerlerinin büyümesi ortalama yaşam süresinin arttığını gösterir
• Tabanın dar olması ve tavanın geniş olması ortanca yasın arttığını gösterir

Nüfus piramitlerinden;

• Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri hakkında bilgi edinilebilir.
• Tüm yaş gruplarındaki kişi sayısı söylenebilir.
• Kadın ve erkek sayıları söylenebilir. Elde edilen tüm kişi sayılarından oransal çıkarımlarda bulunulabilir.
• Sadece nüfus piramitlerine bakılarak kişi başına düşen milli gelir bulunmaz. (Toplam gelirin bilinmesi lazım)
• Sadece nüfus piramitlerine bakılarak nüfus yoğunluğu bulunamaz (Toplam yüz ölçümünün bilinmesi gerekir.)

Türkiye Nüfusunun Yaş Gruplarına Oranı ( 2015 Tüik)

Türkiye Nüfusunun Cinsiyet Özellikleri

2015 Tüik verilerine göre Türkiye nüfusunun;

• Erkek nüfus oranı %50,2 -> 38 984 302 kişi oldu.
• Kadın nüfus oranı %49,8 -> 38 711 602 kişi oldu.
• Cumhuriyetin ilk yıllarında kadın nüfus oranının fazla olmasının nedeni erkek nüfusun savaşlar nedeniyle az olmasıdır.
• Göç olan yerlerde erkek nüfus oranı daha fazladır. İstanbul’da erkek nüfus oranının daha fazla olmasının nedeni iş imkânlarının fazla olması nedeniyle iş imkânı az olan yerlerden erkek göçü almasıdır.
• Göç veren yerlerde ise kadın nüfus oranı daha fazladır. Rize’de kadın nüfus oranı erkek nüfus oranına göre daha fazladır. Bunun nedeni çalışma çağına gelen erkeklerin iş bulamayıp iş imkânı daha çok olan yerlere göç etmesidir.

Türkiye’de Nüfusun Kırsal ve Kentsel Durumu

Türkiye’de Nüfus sayımlarına göre Kırsal ve Kentsel Nüfus Oranları (%)

• Gelişmiş ülkelerde kentsel nüfus oranı kırsal nüfus oranından daha yüksek olur.
• Gelişmemiş ülkelerde ise nüfusun büyük bölümü tarımda çalıştığı için kırsal nüfus oranı daha fazladır.
• Türkiye’de 1927 ‘den sonra 1980 sayımlarına kadar kırsal nüfus oranı kentsel nüfus oranından fazlaydı.
• 1950 yılından sonra tarımda makine kullanımının yaygınlaşması ile birlikte kırsal nüfus oranı azalmaya başlamıştır.
• 1985 yılından sonra ise sanayileşmeden ve tarımda makine kullanımının yaygınlaşmasından dolayı köyden kente göçlerle kentsel nüfus oranı kırsal nüfus oranını geçmiştir.
• 2012 yılında kent nüfus oranı %77,3, kır nüfus oranı ise %22,7 iken;

Türkiye’de Nüfusun Eğitim Durumu

• Gelişmiş ülkelerdeki nüfusun eğitim seviyesi yüksek olur.
• Ancak gelişmişlik sadece okuryazarlık ile ölçülemez.
• İlköğretim düzeyinden üniversiteye kadar tüm eğitim gelişmişlik seviyesi ile ilgilidir.
• Okuryazarlık oranı Cumhuriyet tarihi boyunca sürekli artmış ve günümüzde %93,6 ‘ya kadar yükselmiştir.
• Türkiye’de erkeklerden okuryazarlık kadınlardan daha yüksektir.
• Okuryazarlık oranı en yüksek bölgelerimiz -> Marmara ve Ege bölgesi
• Okuryazarlık oranı en düşük bölgelerimiz -> Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesidir.
• Okuryazarlık oranı hesaplanırken 6 yaş üzerindeki nüfus hesaplanır.
• Okuryazar nüfus oranı içerisinde üniversite mezunlarının oranı %7,7 ‘dir.

Çalışan Nüfusun Sektörel Dağılışı

Bu soru Çıktı / 2012 KPSS

2010 yılında oluşturulan aşağıdaki tabloda, Türkiye’nin yaş gruplarına göre 2012 ve 2025 yıllarının yıl ortası nüfus projeksiyonu gösterilmiştir.

Tablodaki verilere bakılarak elde edilecek aşağıdaki sonuçlardan hangisi yanlıştır?

A) 2025 yılında, çocuk nüfus oranının 2012 yılına göre %3,3 düşmesi beklenmektedir.

B) 2012 yılının çocuk nüfus oranı, 2025 yılının yaşlı nüfus oranından daha yüksektir.

C) 2025 yılında, iş gücüne dâhil olmayan nüfus oranının %31,8 olması beklenmektedir

D) 2012 yılı çalışma çağı nüfus oranı, 2025 yılına göre %0,5 daha az gözükmektedir

E) 2025 yılında, ortalama yaşam süresinin 2012 yılına göre artacağı öngörülmektedir.

Türkiye’de çalışan Nüfusun Sektörel Dağılışı

* Bu tabloda verilen değerler çalışan nüfusun oransal değerleridir. Toplam nüfusun tamamı işgücüne dâhil değildir

Türkiye’de Çalışan Nüfusun Ekonomik Faaliyet Kollarına Dağılışı