Türkiye’de Sanayi ve Dağılışı

TÜRKİYE’DE SANAYİ

• Yer şekillerinin elverişli olduğu yerlerde ulaşım kolay olduğu için sanayi gelişme gösterir.
• Türkiye’de ihraç edilen ürünlerin %94 ‘ünü sanayi ürünleri oluşturur.
• Türkiye’deki sanayi kuruluşlarının %56 ‘sı Marmara bölgesinde %1 ‘i ise Doğu Anadolu Bölgesinde yer alır.

TÜRKİYE’DE SANAYİNİN KURULABİLMESİ İÇİN GEREKLİ FAKTÖRLER

1.HAMMADDE

• Hammaddeye sahip sanayi kuruluşları hammaddeye yakın olmayan sanayi kuruluşlarına göre daha avantajlı durumdadırlar. Bu yüzden;
  • Et ve süt üretiminde; Kars, Erzurum, Ağrı, Van, Diyarbakır, Bolu, Edirne, Şanlıurfa.
  • Unlu mamullerde; Konya, Ankara, Eskişehir, Aksaray, Karaman
  • Konserve ve içecek sanayisinde; İstanbul, Balıkesir, Çanakkale, İzmir, Afyon, Aydın, Uşak
  • Pamuklu dokumada; Adana, Denizli, Aydın, Gaziantep, Kahramanmaraş
  • İpekli dokumada; Bursa, İstanbul, Adana
  • Petrol rafinerisinde; Batman
  • Tütün sanayisinde; Samsun, İzmir, Manisa, Bitlis
  • Halı, kilim ve battaniye dokumacılığında; Hereke, Bünyan, Sivas, Isparta, Uşak, Kula, Gördes, Milas, Gaziantep, Siirt gelişmiştir.

2.ENERJİ

• Fabrikalardaki makinelerin çalışması için enerjiye gereksinim vardır. Endüstrinin geliştiği ülkelerde ve bölgelerde enerji tüketimi de fazladır.
• Enerji kaynaklarında kömürün uzak yerlere taşınması maliyeti olumsuz etkilediği için sanayi kuruluşları enerji kaynağına yakın kurulmuştur:
• Karabük ve Ereğli demir çelik tesisleri
• Soma, Yatağan, Afşin Elbistan, Çayırhan, Tunçbilek. Seyitömer, Yatağan termik santralleri
• Rüzgâr türbinlerinin Batı Anadolu’ya kurulması
• Güneş enerjisi için Güney Anadolu’nun tercih edilmesi vb.

3.ULAŞIM

• Endüstrinin kurulabilmesi için en gerekli koşullardan biridir. Karadeniz ve Akdeniz kıyıları boyunca uzanan sıradağlar ile ülkemizin doğusunda yükseltinin fazla olması ulaşımı olumsuz etkilemiştir.
• Üç tarafının denizlerle çevrili olması ulaşım için avantaj sağlamıştır.
• Bazı yörelerimizde sanayinin yoğunlaşmasında ulaşım etkili olmuştur.
• İstanbul’da sanayinin yoğun olması
• İskenderun’da demir çelik fabrikasının varlığı
• Samsun’da bakır işletmelerinin varlığı
• İzmit, İzmir ve Mersin’de petrol rafinerilerinin varlığı ulaşımla ilgilidir.

4.İKLİM

• İklim koşullarının elverişli olması nedeniyle sanayi kıyı bölgelerimizde yoğunluk kazanmıştır.
• Doğu Anadolu iklim açısından elverişli değildir. Bu yüzden sanayi kuruluşlarının varlığı olumsuz etkilenmiştir.

5.PAZARLAMA

TÜRKİYE’DE SANAYİ KOLLARININ DAĞILIŞI

Türkiye’de sanayi tesisleri;

• Kuzeybatıda; İstanbul, İzmit, Bursa, Sakarya
• Batıda; İzmir, Aydın, Denizli, Manisa
• Güneyde; Adana, Mersin, İskenderun, Gaziantep, Kahramanmaraş
• İç kesimlerde; Ankara, Eskişehir, Kayseri, Konya
• Kuzeyde; Zonguldak, Karabük, Samsun
• Doğuda; Erzurum, Elazığ, Malatya’da yoğunluk kazanmıştır.