Bu dersimizde Türkiye’de göçler ve göç hareketlerini inceleyeceğiz. İç göç, kalıcı iç göç, kalıcı göç veren yerlerin özellikleri, kalıcı göç alan yerlerin özellikleri, göç eden nüfusun temel özellikleri, en çok göç alan bölgeler, en çok göç veren bölgelerimiz konu başlıklarımızdan bazıları.
Göç, dini, iktisadi, siyasi, sosyal ve diğer sebeplerden dolayı insan topluluklarının hayatlarının tamamını veya bir bölümünü geçirmek üzere bir iskan ünitesinden, bir başkasına yerleşmek suretiyle yaptıkları coğrafi yer değiştirme hareketidir.
İÇ GÖÇLER
Nüfusun ülkenin kendi sınırları içerisinde gerçekleştirdiği göç hareketidir. Kalıcı ve geçici (mevsimlik) olarak ikiye ayrılır.
Kalıcı İç Göç:
Nüfusun kalıcı olarak ülke sınırları içerisindeki göç hareketidir. Kalıcı iç göçün nedenleri;
- Arazilerin kırsal kesimde miras yoluyla daralması
- Kırsalda eğitim, sağlık, kültürel, sosyal, ticari imkânların yetersiz olması
- Şehirlerde iş imkânlarının daha fazla olması
- Erozyon nedeniyle tarım alanlarının verimsizleşmesi
- Kan davaları, terör olayları, doğal afetler
- Tarımda makine kullanımının yaygınlaşması ve insana duyulan ihtiyacın azalması
- İklim şartlarının ve yer şekillerinin olumsuz etkileri
Kalıcı Göç Alan yerlerin özellikleri:
- Nüfus hızlı artar
- Çarpık kentleşme görülür
- Altyapı sorunları artar
- Eğitim ve sağlık hizmetleri aksar
- Çevre kirliliği artar
- Genç nüfus oranı artar
- Sanayi tesisleri kent merkezleri içinde kalır.
Kalıcı göç veren yerlerin özellikleri:
- Tarımsal faaliyetler azalır
- Kadın nüfus oranı artar
- Yaşlı nüfus oranı artar
- Yatırımlar atıl kalır ve azalır
Göç eden nüfusun temel özellikleri:
- Göçü gerçekleştirenlerin büyük bölümü çalışma çağındadır.
- Göç edenler içinde erkek nüfus oranı fazladır.
- Göç edenlerin büyük bir bölümünün eğitim düzeyi düşüktür.
- Vasıfsız işçi olarak çalışanların oranı yüksektir.
- Göç alan yerlerde erkek nüfusu, göç veren yerlerde kadın nüfus oranı fazladır.
- Göçün en temel nedeni ekonomik sıkıntılarıdır.
- Göçün yönü günümüzde kentten kente doğrudur.
- Son zamanlarda kentten kıra geri dönüşler başlamıştı, ancak büyükşehir belediyecilik kanunu ile kırsal alanlar kanunla kentsel alanlara dönüşünce göç yönü kentten kente olmuştur.
- Göçler genellikle iç kesimlerden kıyı kesimlere ve doğudan batıya doğrudur.
- Doğal afetler ve nüfus mübadeleleri zorunlu göç nedenidir.
- Beyin göçleri gönüllü göçlerdir.
Köyden Kente Göçü Önlemek için;
- Tarım ve hayvancılığa dayalı iş kolları kırsalda geliştirilmeli
- Sulama imkânlarının geliştirilmesi
- Kırsal kesimlerde eğitim, sağlık ve kültürel faaliyetlerin geliştirilmesi
- Çiftçiye uygun kredilerin geliştirilmesi gerekir.
EN ÇOK GÖÇ ALAN BÖLGELER
- Marmara, Ege ve İç Anadolu bölgesi
EN ÇOK GÖÇ VEREN BÖLGELER
- Karadeniz, D. Anadolu, G. Doğu Anadolu
Mevsimlik (Geçici) Göçler:
Belli bir süre için yapılan kalıcı olmayan göç hareketidir. Mevsimlik göçün nedenleri;
- Turizm faaliyetleri
- Tarım işçisi göçü
- Yaylacılık faaliyetleri
- Eğitim göçleri
- Ormancılık faaliyetlerindeki iş gücü ihtiyacı
- Avcılık ve balıkçılık gibi ekonomik faaliyetler
MEVSİMLİK GÖÇ ALAN YERLER
- Çukurova -> Tarım işçisi
- Antalya Bölümü -> Turizm
- İç Anadolu Bölgesi -> İnşaat İşçisi
- Karadeniz Bölgesi -> Tarım işçisi
MEVSİMLİ GÖÇ VEREN YERLER
- Anadolu
- Doğu Anadolu
DIŞ GÖÇLER
Ülkeler arasında yapılan göçlerdir. Dış göçler ülkelerin toplam nüfus ve nüfus artış hızlarını etkiler. Savaşlar, etnik baskılar, beyin göçleri, eğitim, sağlık, ekonomik nedenler, mübadeleler dış göçlerin nedenleri arasındadır. Geçmişten günümüze Türkiye’de yaşanan dış göçler;
- Lozan Antlaşması ile nüfus mübadeleleri
- Hatay’ın anavatana katılması
- Almanya’ya yapılan işçi göçleri
- Batı Trakya’dan etnik baskılar nedeniyle Türkiye’ye yapılan göçler
- Suriyeli mülteci göçleri
- Beyin göçleri
[…] Ülkemizde Göçler […]