Bu dersimizde çözülebilen kayaçlarda, yani karstik kayaçlarda oluşan Karstik yer şekilleri ni detaylı bir şekilde anlatacağım.Yine Tüm yer şekillerinde olduğu gibi Karstik Yer şekillerini de iki ana başlık altında inceleyeceğiz. Bu ana başlıklarımız Karstik Aşındırma ve Karstik biriktirme şekilleri olacak. Yalnız bu konuları incelemeden önce Karstik Yer şekilleri ile ilgili genel kavramlar nelerdir ? dilerseniz bunları konuşalım
Karstik Yerşekilleri’ni aşağıdaki video dersi dinleyerek öğrenebilirsiniz.
https://www.youtube.com/watch?v=BdZ6Q3A80sE
Karstik Arazi: Kireç taşı, Alçı Taşı (Jips) ve tuz gibi su ile kolay çözülebilen materyalin bol olduğu araziye denir.
- Türkiye’de KARSTİK ARAZİLERE EN FAZLA – Akdeniz Bölgesinde rastlanır. Akdeniz bölgesinde ise karstik arazinin en yoğun görüldüğü yer ANTALYA bölümüdür.
- Türkiye’de Karstik arazilerin en çok oluğu ikinci bölge ise İÇ ANADOLU BÖLGESİDİR.
- JİPS yani alçıtaşının en çok olduğu yer ise İç Anadolu Bölgesidir. Özellikle SİVAS ve ÇANKIRI çevresinde Jipsli arazilere sık rastlanır.
KARSTİK YER ŞEKİLLERİ NELERDİR ?
Karstik Aşındırma Şekilleri
Lapya (Kokurdan – Tava)
En küçük karstik erime şeklidir.
Dolin
Lapyaların büyümesi ile oluşur.
Uvala
Dolinlerin büyümesi ile oluşur. En fazla Mersin – Gülnar’da görülür.
Polye
En büyük karstik erime şeklidir. Oluşumlarında tektonik hareketlerde etkilidir. Karstik ovalardır; Tefenni, Acıpayam, Korkuteli, Kestel, Elmalı, Muğla birer polye ovadır.
Galeri
Birden fazla mağaranın birleşmesi ile oluşur.
Düden (Su Batan – Su Çıkan)
Karstik arazilerde suların yer altına indiği veya çıktığı yerlere verilen isimdir.
Obruk
Yer altındaki karstik boşlukların çökmesi sonucunda oluşan çukurlardır. Mersin’deki Cennet Cehennem obrukları en güzel örnektir.
Mağara
Karstik arazilerde yeraltında suların araziyi eritmesi ile oluşmuş boşluklardır. Özellikle Antalya ‘da bulunan Karain, Öküzini, Damlataş, İnsuyu, Kadıini Dim mağaraları turistik amaçlı kullanılır.
Karstik Biriktirme Şekilleri
Sarkıt
Mağara tavanlarından sarkan şekillerdir.
Resim Kaynak: http://www.nkfu.com/sarkit-dikit-ne-demek/
Dikit
Mağara içinde yer tabanından yükselen şekillerdir.
Sütun
Sarkıt ve Dikitlerin birleşmesi ile oluşur.
Traverten
Denizli Pamukkale’de görülen ve UNESCO tarafından koruma altına alınan bu şekiller sular içindeki eriyik durumda olan karstik malzemenin birikmesi ile oluşur.
