Bu dersimizde Jeolojik zamanlarda, devirlerde ve dönemlerde Türkiye’de ve Dünyada yaşanan olaylar ile ilgili ayrıntılı bir şekilde konuşacağız.
KAMBRİYEN ÖNCESİ (Prekambriyen)
4 milyar yıl önce yaşanan bu dönemde başlıca yaşanan olaylar.
- Kıta çekirdekleri oluşmuştur.
- İlk bitkiler (su yosunu ve algler) ortaya çıkmıştır.
PALEOZOİK Zaman (1. Jeolojik Zaman)
Paleozoik Zamanın jeolojik dönemleri;Permiyen, Karbonifer, Devoniyen, Silüriyen, Ordovisyen, Kambriyen’dir. Bu dönemin başlıca olayları
- Kıtalar henüz birbirinden ayrılmamış durumdadır.
- Yeryüzünde tek bir kıta Pangaea vardır. Büyük bir okyanus, dev kıtayı çevrelemiştir.
- Hersinyen ve Kaledoniyen sıradağları oluşmuştur. (Ör; Ural ve İskandinav dağları)
- Şiddetli kıvrımlar meydana gelmiştir.
- Dev bitki türlerinden ormanlar gelişmiştir.
- Taş kömürü yatakları oluştu.
MEZOZOİK Zaman (2. Jeolojik Zaman)
186 Milyon yıl önce yaşanan Mezozoik Zamanın jolojik dönemleri; Trias, Jura ve Kratase ‘dir. Bu dönemin başlıca olayları;
Mezozoik Zamanda Türkiye ve Dünya’da Yaşananlar
- Alp kıvrımlarına hazırlık dönemidir. Büyük oranda tortulaşma ve birikmeler olmuştur.
- Yer kabuğu kırıklarla parçalanarak ayrı kıtalara bölünmeye başlamıştır.
- Kuzey Yarım Küre’nin kuzeyinde Laurasia Kıtası güneyde ise Gondwana Kıtası yer almaktaydı.
- Kuzey Atlantik açılmış (Atlas okyanusu oluşmuş), Antarktika, Avustralya kara kütlesi ile Hindistan Gondwana Kıtası’ndan ayrılmış,
- Güney Amerika Kıtası ile Afrika birbirinden ayrılmaya ve Güney Atlantik açılmaya başlamıştır.
- Dinozorlar bu devirde ortaya çıkmıştır.
- Bu zamanın sonlarında kara ve denizlerin dağılışı bugünkü görünüme benzer bir hâle gelmiştir.
SENOZOİK (3. ve 4. Jeolojik Zaman)
65 milyon yıl önce yaşanan Senozoik zaman üç jeolojik devirden oluşmaktadır. Bu devirler;
- PALEOJEN (3.ZAMAN) Dönemleri;Oligosen,Eosen,Paleosen
- NEOJEN (3.ZAMAN) Dönemleri;Pliyosen,Miyosen
- KUATERNER (4. ZAMAN) Dönemleri; Holosen,Pleistosen (Buzul Çağı)’dır.
Senozoik Zaman’da Palaojen ve Neojen Devirlerinde (3. Jeolojik Zaman)Türkiye’de ve Dünyada yaşananlar
- Oligosen sonu ve Miyosen döneminde, Afrika kıtası Avrupa ile Asya’ya dayandı ve bunun yarattığı basınç sonucu alp kıvrım dağları oluşmuştur.
- Türkiye’deki Kuzey Anadolu Dağları ve Toros dağları bu sırada oluştu.
- Hindistan Asya ile çarpıştı ve arada kalan katmanlar sıkışarak iki kıtanın birleşme çizgisi boyunca yükseldi;Himalaya Dağları da böyle ortaya çıktı.
- Petrol, bor, linyit ve tuz madenleri oluşmuştur.
- Atlas ve Hint okyanusları belirmiştir.
- Bu günkü bitki ve hayvan türlerinin ana hatları ortaya çıkmıştır.
Senozoik Zaman’da Kuaterner Devirlerinde (4. Jeolojik Zaman)Türkiye’de ve Dünyada yaşananlar
- 11 bin yıl öncesinden günümüze kadar sürer.
- Pleistosende buzullaşmaya bağlı deniz seviyesi alçalmıştır.
- Dönemin sonunda buzul çağı sona erer, iklim yumuşar, denizler yükselir.
- İstanbul ve Çanakkale Boğazı oluşmuştur.
- Egeid karasının çökmesi ile Ege Denizi meydana gelmiştir
- Yeryüzünde insan yaşamı başlamıştır.
- İnsanlığın tüm kayıtlı tarihini ve uygarlığını içerir.
