Bu dersimizde dünyanın şekli ve sahip olduğu bu şeklin sonuçlarını inceleyeceğiz. Bildiğiniz üzere Dünya küresel şekle sahip yani yuvarlak aslında tam yuvarlak değil kendine has bir şekli var biz bu şekle GEOİD ismini veriyoruz. Şimdi dilerseniz Dünyamızın küresel şekle sahip olmasının ve Geoid olmasının sonuçlarını ayrı ayrı inceleyelim.
Dünyanın bazı özellikleri;
- Yüzölçümü :510 milyon km2
- Okyanus ve Denizler: 360,6 milyon km2
- Karalar: 149.4 milyon km2
- Ekvator yarıçapı: 6378 km
- Kutuplar yarıçapı: 6357 km
- Ekvator çevresi: 40.076 km
- Kutuplar Çevresi: 40.009 km
Dünya’nın GEOİT (Küremsi) Olmasının sonuçları
- Dünya kutuplardan basık ekvatordan şişkindir. Dünyanın bu kendine has şekline GEOİD denir.
- Kutupların yarıçapı ekvatorun yarıçapından daha kısadır.
- Dünya üzerinde çizilebilecek en büyük çember ekvatordur.
- Ekvator yerin merkezine uzak, kutuplar yerin merkezine daha yakın olduğu için Ekvatorda yerçekimi az, kutuplarda daha fazladır. Ekvatordan kutuplara gidildikçe yerçekimi bu yüzden artar.
- Dünya üzerinde çizilebilecek en büyük çember ekvatordur.
- Ekvatorun yarısı uzunluktaki paralel 60 derece paralelleridir.
Dünyanın Yuvarlak (Küresel) Olmasının Sonuçları
- Güneş ışınlarının geliş açısı ekvatordan kutuplara doğru küçülür.
- Sıcaklı ekvatordan kutuplara doğru azalır (Enlem sıcaklık ilişkisi)
- Cisimlerin gölgeleri ekvatordan kutuplara doğru uzar.
- Dünyanın yarısı karanlık, diğer yarısı ise aydınlık olur.
- Paralellerin uzunlukları ekvatordan kutuplara doğru artar.
- Meridyenler arasındaki uzaklık ekvatordan kutuplara doğru azalır.
- Çizgisel hız ekvatordan kutuplara doğru azalır.
- Grup ve Tan süreleri çizgisel hızın azalmasına bağlı olarak uzar.
- Haritalarda bozulmalar meydana gelir.
- Kutup yıldızının görünüm açısı KYK’de bulunulan yerin enlemini verir.
- Termik basınç merkezleri oluşur.
- Yerden yükseldikçe görülebilen alan yani ufuk genişler.
