Buzulların Oluşturduğu Yer Şekilleri

Bu dersimizde Buzların oluşturduğu yer şekillerini detaylı bir şekilde anlatmaya çalışacağım. Buzulların oluşturduğu yer şekillerini buzul aşındırma ve buzul biriktirme şekilleri olarak  iki grupta inceleyeceğiz;

Buzul Aşındırma Şekilleri

1. Hörgüç Kaya
2. Sirk Buzulu
3. Buzul Vadisi

Buzul Biriktirme Şekilleri

1. Moren (Buzul taş)
2. Sander Düzlükleri
3. Drumlin

• Sıcaklığın düşük olduğu yerlerde biriken ve yıl boyunca erimeyen karlara kalıcı kar (toktağan kar) denir.
• Kalıcı karların bir yükseltide başladığı yere kalıcı kar alt sınırı denir.
• Kalıcı kar alt sınırını etkileyen faktörler;
  • Enlem-> Ekvatorda kalıcı karlar daha yüksekte başlarken (5300 m), Alp dağlarında 2050 m, kutuplarda ise 0 m’den başlar. Yani Ekvatordan kutuplara gidildikçe kalıcı kar alt sınırı azalır.
  • Bakı-> Bakı etkisinin olduğu yamaçlar daha sıcak olur bu yüzden kalıcı karlar daha yüksektedir. Örneğin; Toros dağlarında kalıcı kar alt sınırı güney yamaçlarda daha yüksek iken kuzey yamaçlarda daha düşüktür.

TAKKE BUZULU: Dağların zirvelerinden oluşan buzullardır.

SİRK BUZULU: Dağlardaki çanaklarda buzulların oluşturduğu çukurlardır.

VADİ BUZULU: U şeklindeki vadilerde oluşan buzullardır.

ÖRTÜ BUZULU: Antarika, Grönland gibi büyük kara parçalarının üzerinde oluşan buzullardır.

Buzullar kutuplarda ve yüksek dağlarda en etkili olan dış kuvvettir.

BUZUL AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ

HÖRGÜÇ KAYA

Buzulların sert kayaları çizerek ve cilalayarak oluşturdukları kayalardır.

SİRK

Buzulların aşındırmasıyla oluşan çukurlardır. Bu çukurlar su ile dolarak göl haline gelir ise bu göllere BUZUL SİRK gölleri denilir.

BUZUL VADİ

Buzulların aşındırarak oluşturdukları oluklardır. U profili şeklindedirler.

BUZUL BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ

MOREN (BUZUL TAŞ)

Buzulların aşındırarak taşıdıkları ve erime bölgesinde bitirdikleri malzemelerdir

SANDER DÜZLÜKLERİ

Buzul eridiğinde akarsular oluşur. Bu akarsuların taşıdıkları malzemeleri eğimin azaldığı yerlerde biriktirmesiyle oluşan düzlüklere SANDER DÜZLÜKLERİ denir

DRUMLİN

Morenlerin buzulun alt kısmındaki erimeler sonucunda meydana gelen dereler tarafından işlenmesiyle oluşan birikintilerdir.