https://www.youtube.com/watch?v=G7kE5m4UGIE
Bu dersimizde Yeraltı Kaynak Suları ve bu kaynak sularının özelliklerini ayrıntılı bir şekilde konuşacağız. Yeraltı kaynak sularını sınıflandırdığımızda;
- Karstik Kaynaklar (Voklüz)
- Yamaç Kaynakları
- Artezyen Kaynakları
- Fay Kaynakları
- Gayzerler olarak beş grupta inceleyeceğiz.
Karstik Kaynaklar (Voklüz) ve Özellikleri
Kalkerli arazilerde yeraltına sızan sular yeraltında boşluklarda birikir. Bu boşluklarda biriken sular yer üzerine çıkarsa karstik kaynak diye adlandırılır. Karstik kaynaklara VOKLÜZ adı da verilir.
- Genellikle çok su çıkaran karstik kaynaklardır. Bazıları büyük bir akarsu oluşturacak kadar bol su çıkarabilir.
- Suları soğuktur.
- Bol miktarda kireç içerirler.
- Genellikle içme suyu olarak kullanılmazlar (İstisnalar vardır.)
- Debileri mevsimsel olarak değişir.
- Türkiye’de en çok Akdeniz bölgesinde bu tarz karstik kaynaklara rastlanır.
Vadi (Yamaç Kaynakları) ve Özellikleri
- Vadi yamaçlarından akışa geçen kaynaklardır.
- Türkiye’de dağlık yerlerde yaygındır.
- Suları soğuktur ve akımları yıl içerisinde değişir.
- Kurak mevsimlerde akarsuların kurumasını önlerler.
Artezyen Kaynakları ve Özellikleri
- Yüzey sularının Geçirimsiz tabakalar arasında bulunan geçirimli tabakada birikmesi ve Sondaj atılarak insan tarafından bu suyun yüzeye çıkarılması ile oluşan kaynaklara artezyen kaynak denir.
- Suları tarımda sulama da ve içme suyu olarak kullanılır.
- Artezyen kaynakların suları soğuktur.
Fay Kaynakları ve Özellikleri
- Yerin derinliklerinde bulunan yer altı kaynaklarının fay kırıklarından yüzeye çıkması ile oluşur.
- Kırıklı yapının olduğu yerlerde sık rastlanır. Ör; Türkiye’de Ege
- Türkiye’de fay kaynaklarına sık rastlanır.
- Fay kaynaklarından elde edilen enerjiye Jeotermal enerji denir
- Suları ılık ya da sıcaktır.
- Kaplıca ya da Ilıca olarak da adlandırılır.
- İçlerinde bol miktarda eriyik mineral bulunur.
Gayzer Kaynakları ve Özellikleri
- Volkanizmanın etkili olduğu alanlarda yer altında sıcaklığın fazla olmasından dolayı, yer altı suları kaynar ve basınçlı bir şekilde sıcak su ya da buhar olarak belirli aralıklarla fışkırır. Bu şekilde oluşan kaynaklara gayzer ismi verilir.
- Özellikle aktif volkanların görüldüğü yerlerde sık rastanır. Ör; Yeni Zellanda , İzlanda, İtalya vb..
Derinlerden Gelen Suların Genel Özellikleri
- Suları ılık veya sıcak olur.
- Akımı (Debisi) fazla değişiklik göstermez.
- İçlerinde bol miktarda eriyik mineral bulunur.
- Su sıcaklığı çok değişmez.
[…] Yeraltı Suları ve Kaynaklar […]