Sevgili arkadaşlar bu dersimizde Dünya’da ki göl oluşum şekilleri, oluşumlarına göre göller ve sınıflandırılması ile sınıflandırdığımız bu göllerin nerelerde görüldüğünü detaylı bir şekilde inceleyeceğiz Türkiye’de Oluşum Şekillerine Göre Göller ve Bu göllerin dağılışı ile ilgili bilgi edinmek istiyorsanız buradan konuya ulaşabilirsiniz.

https://www.youtube.com/watch?v=uZXisBh6t9Q

Oluşum Şekillerine Göre Göller

Oluşumlarına göre göller Doğal Göller ve Yapay Göller iki ana grup altında incelenebilir.

1. Doğal Göller

a. Tektonik Göller

Yer kabuğu hareketleri sonucunda oluşan göllerdir. Tektonik göllere örnekler;

• Hazar Denizi, Aral, Baykal, Çad, Balkaş, Nyasa, Victoria, Lut, Tuz gölleri

b. Buzul Sirk Gölleri

Sirk çukurlarının dolması ile oluşur. Buzulların oluşturduğu diğer yer şekillerini buradan inceleyebilirsiniz.

• Finlandiya, Norveç, Kanada ve Danimarka’da birçok Buzul sirk gölü bulunur.

c. Karstik Göller

Karstik Kayaçların (Jips, Dolomit, Kalker) erimesi sonucunda oluşan çukurlarda biriken sular ile oluşur. Türkiye’deki Karstik Gölleri buradan inceleyebilirsiniz.

• Arnavutluk-Makedonya sınırında bulunan OHRİ gölü
• Arnavutluk-Karadağ sınırındaki İŞKODRA gölü

d. Volkanik Göller

1. Krater Gölü

   Sönmüş volkan tepelerindeki kraterlerin sular ile birikmesi ile oluşan göllerdir. ABD ‘deki KRATER gölü.

2. Kaldera Gölü

   Kraterin patlaması veya çökmesi sonucunda oluşan geniş çukurlar içinde oluşan göllerdir.

   • Sumatra’da TOBA kaldera gölü
   • Alaska’da KAGUYAK Kaldera gölü
   • Türkiye’de Nemrut Kalderası (Bitlis)

3. Maar Gölü

   Yer kabuğunda sıkışan volkanik gazların patlaması ile açılan maar çukurlarına suların dolması ile oluşur.

   Türkiye’de Meke Tuzlası ve Acıgöl

e. Set Gölleri

1. Alüvyal Set Gölü:

   Akarsuların yatak eğimlerinin azaldığı yerlerde taşıdıkları alüvyalları biriktirmesi sonucu oluşan göllerdir.

2. Heyelan Set Gölü

   Heyelanların akarsuların önlerini kapatması sonucu oluşan göllerdir.

3. Kıyı Set Gölü (Lagün)

   Bir koy ya da körfezin önünün dalgalarla taşınan kumlarla kapanması sonucunda oluşan göllerdir.

4. Lav Set (Volkanik Set) Gölü

   Volkanik püskürmeler ile çıkan lavların bir vadinin önünü bir set şeklinde kapatması sonucunda oluşan göllerdir.

5. Moren Set Gölleri

   Buzulların etkili olduğu, suların önünü moren setleriyle kapatmasıyla oluşan göllerdir. Buzulların etkili olduğu İskandinav ülkelerinde ve Kanada’da görülür.

2. Yapay Göller (Yapay Set Gölleri – Barajlar)

Akarsuların önlerinin insanlar tarafından kapatılması sonucu oluşan göllerdir. Yapay set gölleri (barajlar), elektrik enerjisi elde etme, içme suyu temimi, su baskınlarını önlemek, tarımda sulama amacıyla kullanılmaktadır.