Bitkilerin Sınıflandırılması ve Dünyadaki Bitki Formasyonları

Doğal çevre istekleri benzer (aynı yada benzer iklim koşullarında bulunan) aynı yada farklı türlere ait bitkilerin  geniş alanlarda oluşturduğu bitki topluluklarına bitki formasyonu ismi verilir. Orman Formasyonu, Çalı Formasyonu, Ot Formasyonu olmak üzere üç adet bitki formasyonu bulunmaktadır.

Aşağıdaki videoda sınıfta işlemiş olduğum ” Dünya’daki Bitki Formasyonlarının Dağılışı ” konusunu izleyebilirsiniz.

Ders anlatımı sırasında kullandığım döküman aşağıdaki ders notları ile aynıdır.

https://youtu.be/6hZSG5-kKM0

Orman Formasyonu

Ekvatoral Yağmur Ormanları

• Ekvatoral iklimin ılıman ve sürekli yağışlı ortamında oluşan ormanlardır.
• Sıcaklık ve yağış fazla olduğu için bu ormanlarda yaşayan ağaçlar geniş yapraklı ve yıl boyunca yeşil kalan ağaçlardan oluşur.
• Bu ağaçların boyları 50 – 60 metreyi geçe.
• Görüldüğü bölgeler; Amazon Havzası, Gine körfezi kıyıları, Kongo Havzası, Java, Borneo, Sumatra ve Filipin adaları.

Muson Ormanları

• Muson iklim kuşağında bulunan ormanlardır.
• Kışın yaprak döken geniş yapraklı ağaçlardan oluşurlar. (Muson ikliminde yağışın en az olduğu mevsim kış mevsimidir. Bu dönemde yağışın azalması ile ağaçlar yapraklarını dökmeye başlarlar.)
• Muson ormanlarının tipik ağacı TEAK AĞACI’ dır. (Baya pahalı bir ağaç. Mudo’da teak ağacından yapılmış bir masa görüştüm fiyatı 10 bin liraydı.)
• Görüldüğü yerler; Güney ve Güneydoğu Asya kıyıları ile Endonezya adalarıdır.

Orta Kuşağın Karışık Ormanları

• Ilıman okyanusal iklim bölgelerinde görülen ormanlardır.
• Kışın yaprak döken ağaçlar, yıl boyunca yeşil kalan geniş yapraklı ağaçlar ve kışın yaprak dökmeyen iğne yapraklı ağaçların bir arada bulunduğu ormanlardır.
• Ilıman Okyanusal İklimin görüldüğü yerlerde, Kuzey ve Kuzeybatı Avrupa, Kuzeybatı Amerika, Güney Şili, Doğu ve Güneydoğu Avustralya’da görülürler.

Tayga Ormanları

• Boreal Ormanları da denir.
• Kışın yaprak dökmeyen iğne yapraklı ormanlardan oluşurlar.
• Çam, Göknar, Ladin ağaçları tayga ormanlarının tipik ağaçlarıdır.
• Sert Karasal iklim alanlarında nemin ve yağışın bol olduğu alanlarda görülürler.
• Sibirya içleri, Kanada içleri ve İskandinav ülkelerinde görülürler.

Çalı Formasyonu

Maki

• Maki Akdeniz ikliminin doğal bitki örtüsüdür.
• Makinin babası Kızılçam ağacıdır.
• Kızılçam ağaçlarının tahrip edildiği yerlerde, kızılçamdan daha kısa boylu, bodur, yaz sıcaklığına ve kuraklığına dayanaklı bir bitki topluluğu oluşur. İşte bu bitkilerin geneline maki ismi verilir.
• Maki diye adlandırdığımız bitki örtüsünde görülen türlerden bazıları; Zeytin, Yaban mersini, Zakkum, Defne, Koca yemiş, Menengiç’tir

Garig

• Akdeniz ikliminin hakim olduğu alanlarda görülür.
• Makilerin insanlar tarafından tahrip edildiği alanlarda görülür.
• Türkiye’de özellikle Muğla – Menteşe yöresi ve çevresinde görülmektedir.
• Bazı garig türleri; Akçakesme, Kermez Meşesi, Adaçayı, Laden, Katran Ardıcı.
• Garig, FRİGANA olarak’ta adlandırılır.

Psödomaki ( Yalancı Maki )

• Nemli iklim bölgelerinde ormanların tahrip edildiği yerlerde oluşan çalılardır.
• Yalancı Maki olarak da adlandırılır.
• Türkiye’de Karadeniz Bölgesi’nde dağların denize bakan yamaçlarında görülür.

Ot Formasyonu

Savan

• Savan ikliminin bitki örtüsüdür.
• Savan ikliminde yazlar yağışlı kışlar kurak geçer bu yüzden Savan Otları yazın yeşerir ve boyları uzar, kışın ise kuraklıktan dolayı sararıp solarlar.
• Savan ikliminin hakim olduğu 10 derece ile 20 derece enlemleri arasında görülürler.
• Savan bitki örtüsünün görüldüğü bazı ülkeler; Sudan, Çad, Nijerya, Mali, Moritanya, Brezilya, Venezüella,Kolombiya, Peru ve Bolivya’dır.

Step (Bozkır)

• İlkbaharda yağışların artması ile birlikte yeşerip, yaz kuraklığı  ile sararan kısa boylu otlardır.
• Ilıman karasal iklim bölgelerinde görülür. Ilıman karasal iklimde en çok yağış ilkbaharda en az yağış ise yaz döneminde düşer.
• Geven, Çoban yastığı, yavşan otu, gelincik, sığır kuyruğu, koyun yumağı bazı step bitki türleridir.
• Orta kuşakta ılıman karasal iklim kuşağında yayılış gösterir.
• Türkiye’de İç Anadolu Bölgesi, Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Doğu Anadolu Bölgesi, İç Batı Anadolu Bölümü ve Ergene Ovasında görülür.

Çayır

• Sert Karasa iklim bölgelerinin doğal bitki örtüsüdür.
• Sert Karasal iklimde en fazla yağış yazın en az yağış ise kış dönemindedir. Bu yüzden yaz yağışları ile yeşeren bozkırdan daha gür bitki topluluğudur.
• Orman üst sınırından sonra yetişen çayırlara Dağ Çayırları yada Alpin Çayırlar denilmektedir.
• Başlıca çayır bitkileri; İpekçi Otu, Tilki kuyuruğu, Ayrık otu, Titrek otları.

Tundra

• Tundra iklim bölgelerinde görülen doğal bitki örtüsüdür.
• Soğuğa dayanıklıdır.
• Tundra iklimi yıl boyunca soğuktur sıcaklıklar 0 derecenin altındadır. Yaz döneminde ise sıcaklık 0 derecenin üzerine çıkar (En fazla 8-10 derece), kışın buz tutan toprak yaz döneminde buzların erimesiyle çamur ve bataklık alanlara dönüşür. Yaz döneminde bu çamur ve bataklık alanlarda oluşan yosun, liken gibi otsu bitkilerin oluşturduğu bitki topluluğuna tundra denir.
• Tundra çok soğuk ve nemli olan Grönland kıyıları, Kanada kıyıları ve Sibirya kıyılarında görülür. DİKKAT : Sibirya ve Kanada içlerinde Sert Karasal İklim kıyılarında ise tundra iklimi görülür. Grönlandın iç kesimlerinde ise kutup kıyı kesimlerinde tundra iklimi görülür. Yani TUNDRA ÇOK SOĞUK AMA NEMLİ DENİZ KENARLARINDA GÖRÜLÜR.

Çöl Bitkileri

• Çöl iklim bölgelerinin doğal bitki örtüsüdür.
• Kuraklığa uyum sağlamış olan kurakçıl kaktüsler, otlar ve çalılardan oluşurlar.
• Görüldüğü yerler; Büyük Sahra Çölü, Arizona Çölü, Namibya, Victoria, Gobon, Gibson çölleri, Kızılkum, Karakum, Gobi, Taklamakan, Arap çölleri, Necef çölü